جلوگیری از گسترش عفونت در سفرهای هوایی

سفرهای هوایی باعث گسترش عفونت در سراسر جهان می شود. اما واضح است که نمی توان جلوی سفرهای هوایی را گرفت. اما توصیه های بهداشتی ارائه شده توسط مجلات هواپیمایی می توانند تا حد زیادی گسترش و انتقال عفونت را محدود سازند.

با حجم بی سابقه ای از مسافران که عمدتا با هواپیما از یک سمت جهان به سمت دیگر منتقل می شوند، همواره این خطر وجود دارد که مسافران در سراسر جهان به بیماریهای عفونی و میکروارگانیسم های مقاوم در برابر داروهای موجود مبتلا شوند.

با این وجود، تحقیقاتی که اخیرا در این خصوص انجام شده، نشان می دهد که عملا هیچ توصیه ای در مورد چگونگی محدود کردن شیوع بیماری های عفونی به مسافران داده نشده است. حال آیا باید نگران نقش سفرهای هوایی در گسترش بیماریهای عفونی باشیم؟ چه کارهایی می توان در مورد آن انجام داد؟ در ادامه به بررسی سوالات مطرح شده خواهیم پرداخت.

قیمت پایین بلیط هواپیماها و برخی عوامل اجتماعی و اقتصادی باعث شده تا سفر هوایی در سراسر جهان از هر زمان دیگی رایج تر باشد. طبق آمار زیرساخت ها، حمل و نقل و توسعه منطقه ای دولت استرالیا، تعداد مسافرانی که در سال 2018 پروازهای برنامه ریزی شده بین المللی داشته اند، 41.575 میلیون نفر بوده است.

اما انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی تقاضای مسافر برای سفرهای هوایی را تا سال 2037 در حدود 8.2 میلیارد نفر تخمین زده است. نمونه های زیادی از بیماری های عفونی که از طریق پرواز بین المللی پخش می شوند وجود دارد.

سازمان بهداشت جهانی یکی از راه های انتقال سل (TB) را از طریق هواپیماهای تجاری در طی پروازهای طولانی در دهه 1980 بیان کرده است. تحقیقات منتشر شده در سال 2011 نیز یکی از عوامل انتقال آنفلوانزا در ماه مه 2009 را مربوط به دو پرواز بین المللی می داند.

اخیراً، شیوع جهانی سرخک در بسیاری از کشورها، از جمله فیلیپین و ایالات متحده، خطر انتقال آن از طریق سفرهای بین المللی را ایجاد کرده است. در یک مورد اخیر، نوزادی واکسینه شده در سفر فیلیپین به استرالیا، مسافران را در معرض عفونت قرار داد.

همچنین خطر انتقال ارگانیسم های مقاوم به داروهای ضد میکروبی که باعث بیماری می شوند مانند سل مقاوم به دارو نیز وجود دارد. به تازگی، بیمارانی در ویکتوریا و نیو ساوت ولز استرالیا مبتلا به نوعی قارچ مقاوم به دارو بودند که مشخص شد در خارج از کشور به آن دچار شده اند.  

در یک مطالعه تخمین زده شده است که سالانه بیش از 300 میلیون مسافر از مناطق پرخطر مانند غرب اقیانوس آرام، آسیای جنوب شرقی و مدیترانه شرقی بازدید می کنند و بیش از 20٪ به عنوان حامل های جدید ارگانیسم های مقاوم در برابر دارو محسوب می شوند. به همین جهت می توان گفت خاورمیانه از میزان بالایی میکرو ارگانیسم های مقاوم به دارو برخوردار است.

• این امر چگونه اتفاق می افتد؟

هواپیماها تعداد زیادی از مردم را به سرعت در سراسر جهان منتقل می کنند. اما آنچه که هواپیما را از اتوبوس ها و قطارها جدا می سازد، این است که مسافران برای مدت طولانی در فضایی محدود و بسته درر کنار یکدیگر قرار دارند. این امر خطر انتقال عفونت را افزایش می دهد.

مسافران با سطوح لمسی بالا، مانند میز غذا، هدست، صندلی و دستگیره در تعامل هستند. در طول پرواز چندین بار سرفه، عطسه و لمس می کنیم. از طرفی فرصت محدودی برای تمیز کردن دستان با آب و صابون وجود دارد. بسیاری از عفونت ها مانند عفونت دستگاه گوارش از طریق تماس گسترش می یابند.

• چه کاری می توانیم انجام دهیم؟

ارائه مشاوره بهداشتی مربوط به مسافران هواپیما یکی از راه های محدود کردن شیوع بیماریهای عفونی از طریق سفرهای هوایی خواهد بود. این شامل اطلاعات و توصیه هایی در مورد شستشوی روزمره دست با آب و صابون یا استفاده از دستمال های حاوی الکل و سایر اقدامات اساسی از جمله آداب سرفه کردن در آرنج و پوشاندن بینی و صورت است.

محققان به نقشی که وب سایت های تجاری و آژانس های مسافرتی ممکن است در ارائه این مشاوره داشته باشند، پرداخته اند. به همین جهت، از دهه 1990، مجلات هواپیمایی به عنوان منبعی مهم اما کم برای ارائه توصیه های بهداشتی به مسافران مورد توجه قرار گرفتند. پس از گذشت 20 سال، تغییرات ایجاد شده از این طریق قابل رویت است.

در مطالعه اخیری که در ژورنال Travel Medicine and Infectious Disease منتشر شد، محققان به بررسی محتوای مجلات پروازی 103 شرکت هواپیمایی صادر شده در سال 2019 پرداختند.

در این تحقیق مشخص شد که از 47 مجله موجود به صورت آنلاین، تنها یک چهارم شامل یک بخش رسمی در مورد سلامت عمومی و بهداشتی مسافران است که در این میان فقط دو مورد شامل اطلاعات مربوط به کنترل عفونت و جلوگیری از بیماریهای عفونی است.

مجله اول مربوط به یک شرکت هواپیمایی مستقر در امارات متحده عربی بوده که دارای یک بخش رسمی با مطالب محدود در مورد بهداشت و رفاه مسافران است. این بخش بیشتر در خصوص بیماری های خونی یا عفونت های گوش، بینی و سینوس است که توصیه می کند پیش از پرواز می بایست از مشاوره پزشکی استفاده شود.

هیچ توضیحی یا اطلاعات بیشتری در این زمینه و هیچ راهکاری برای جلوگیری از این مشکلات یا سایر عفونت ها وجود ندارد. مجله دوم، مربوط به یک شرکت هواپیمایی مستقر در ایالات متحده بوده که حاوی توصیه های کلی در مورد بهداشت حین سفر است، اما هیچ یک به طور خاص در مورد بیماری های عفونی نیست.

با این وجود یک تبلیغ رنگی تمام صفحه در کنار بخش بهداشت وجود دارد که شامل تصاویر بسیاری از بیماری های ایجاد شده توسط میکروارگانیسم های موجود در میز غذای مسافران است و آن ها را به استفاده از ضد عفونی کننده دست و سایر سطوح تشویق می کند.

به این ترتیب اطلاعاتی در مورد استفاده و اثربخشی دستمال های مرطوب کننده با خاصیت ضد عفونی کنندگی برای بهداشت دست و ضد عفونی کردن سطوح در هنگام مسافرت هوایی و به طور کلی استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در اختیار مسافران قرار می گیرد.

مجلات هواپیمایی، دارایی های با ارزشی برای شرکت های هواپیمایی هستند چرا که منبع قابل توجهی از درآمد آن ها از طریق تبلیغات در این مجلات است. آنها هر ساله توسط میلیاردها مسافر خوانده می شوند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که آنها منبع بسیار مهمی در مورد کنترل عفونت و اقدامات لازم برای جلوگیری از شیوع بیماری های عفونی نیز محسوب می شوند.

خطوط هوایی همچنین باید در مورد پیشگیری از ابتلا به عفونت و اقدامات اصلی کنترل مانند بهداشت دست، رعایت سرفه و بهداشت شخصی، از طریق سایر رسانه ها مانند صفحه نمایش های ویدیویی نیز به مسافران مشاوره بهداشتی ارائه دهد.

چنین توصیه هایی باید قبل، حین و بعد از پرواز ارائه شود. این امر همچنین می تواند شامل مشاوره های مربوط به مقاصد خاص با ریسک بالا باشد.

• اطلاعات بیشتر برای مسافران

ارائه مشاوره بهداشتی توسط خطوط هوایی به مسافران، تنها یك راه برای محدود كردن شیوع بیماری های عفونی و ارگانیسم های مقاوم به دارو در سراسر جهان از طریق سفرهای هوایی است. این امر باید در کنار اقدامات دیگر، مانند ارائه اطلاعات و دستورالعمل ها برای کسانی که از سایر روش ها سفر می کنند هم باشد.

به طور کلی اقدامات ساده و کم هزینه می تواند در سالم ماندن و جلوگیری از بروز بیماری های عفونی به مسافران کمک کند. در عین حال، این اقدامات می تواند تاثیر شیوع بیماری های عفونی را برای خطوط هوایی و جامعه به طور کلی کاهش دهد.