بیش از 110 سال است که نیروی هوایی فرانسه یکی از پایه های اصلی صنعت هوانوردی نظامی در اروپا محسوب می شود. از اولین جنگنده های نظامی گرفته تا مدل های امروزی، همواره فرانسه یکی از مراکز نوآوری هواپیمایی بوده است.
هنگامی که صحبت از ساخت جت نظامی است، قطعا نام شرکت هواپیمایی داسو (Dassault) در کنار آن خواهد بود. اکثر جنگنده های فرانسوی توسط این کمپانی ساخته میشود. به گونه ای که تاریخچه نیروی هوایی فرانسه پس از جنگ جهانی دوم را می توان در تاریخ جت های جنگی شرکت هواپیمایی داسو دید.
پس از جنگ جهانی، داسو به یکی از برجسته ترین تولید کنندگان جت نظامی در اروپا تبدیل شد. این شرکت تاکنون با اختلاف محبوب ترین شرکت صادر کننده جت جنگی به سایر کشورها از جمله بلژیک، مصر، اسرائیل و پاکستان بوده است.
به این ترتیب نیروی هوایی فرانسه هشتمین، نیروی هوایی بزرگ دنیا و با بودجه 40 بیلیون دلار یکی از ثروتمندترین آنها محسوب می شود. در ادامه به بررسی بهترین جنگنده های فرانسوی فعلی و بازنشسته در صنعت هوانوردی فرانسه می پردازیم.
-
Dassault Rafale
نیروی هوایی و دریایی فرانسه هر دو مدعی هستند که این جنگنده یکی از پرکاربردترین جت های نظامی ارتش فرانسه است. این جت دارای یک جفت موتور Snecma M88 است که هر یک از آنها می تواند 50 کیلو نیوتون فشار موتور ایجاد کند.
کشور فرانسه در سال 1966 از عضویت ناتو عقب نشینی کرد. هنگامی که در سال 2009 به عضویت مجدد آن درآمد، داسو رافائل در عملیات هواپیماهای آمریکایی شرکت کرد و برخی از آن ها روی ناوگان آمریکایی هری اس ترومن فرود آمدند.
تا کنون نزدیک به 200 جت نظامی رافائل توسط شرکت هواپیمایی داسو ساخته شده است. علاوه بر نیروی هوایی فرانسه، این جت های نظامی در نیروی هوایی هند، مصر، قطر و همچنین در برخی اقدامات نظامی در افغانستان و لیبی مورد استفاده قرار گرفته اند.
-
Dassault Mirage 2000
سری میراژ مدت زمان زیادی، یکی از علامت های تجاری شرکت داسو محسوب میشد. این جت نظامی یکی از سریع ترین جت های جنگنده در جهان است. این جنگنده نظامی یکی از چند هواپیمای ساخته شده در خط تولید میراژ است که برای اولین بار در دهه 1970 تولید شد و از آن زمان تاکنون بخشی از نیروی هوایی فرانسه محسوب می شود.
از آنجایی که فرانسه مجهز به تسلیحات هسته ای است، جت نظامی Dassault Mirage 2000 توانایی انجام حملات هسته ای را نیز دارد. در طول مشارکت فرانسه به عنوان بخشی از ائتلاف علیه صدام حسین در جنگ خلیج فارس، میراژ 2000 در کنار هواپیماهای آمریکایی مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از این هواپیمای نظامی در سال 2018 در کنار ایالات متحده و انگلیس در حملات مشترک در سوریه استفاده شد.
-
Dassault Mirage 2000N/2000D
همانطور که از نام آن مشخص است، این جت های نظامی دو نوع مختلف از Dassault Mirage 2000 هستند. Mirage 2000N برای انجام حملات هسته ای اختصاص یافته، در حالی که Mirage 2000D به منظور استفاده در درگیری های معمولی طراحی شده است.
در مجموع 161 فروند از این دو جت نظامی در خط تولید میراژ ساخته شده است که 75 فروند متعلق به مدل Mirage 2000 Ns و 86 فروند آن متعلق به مدل Mirage 2000 Ds است. در حالی که Mirage 2000N در سال 2018 بازنشسته شد، Mirage 2000D بخشی فعال از نیروی هوایی فرانسه است.
-
Dassault Mirage F1
Mirage F1 به عنوان جنگنده نظامی رهگیر طراحی شده است تا از آن برای جلوگیری از ماموریت های هوایی دشمن استفاده شود. این مدل هواپیمای نظامی از نظر طراحی شباهت بسیار زیادی به Mirage III دارد. تنها می توان گفت تفاوت هایی در قسمت بال آن ها وجود دارد.
Mirage F1s جت نظامی فرانسوی دیگری بود که در مخالفت پیوستگی با صدام حسین در کویت مورد استفاده قرار گرفت. پیش از آن نیز عراق Mirage F1s را خریداری کرده بود و از آنها در جنگ میان ایران و عراق استفاده می کرد.
-
Dassault Mirage G
یکی دیگر از جت های نظامی فرانسه که وارد خط تولید سری میراژ شد، مدل Mirage G است. این جت یک نمونه اولیه از جنگنده های نظامی فرانسه بود که تنها سه مورد از آن تولید شده است. این جنگنده نظامی نخستین بار در سال 1967 به پرواز درآمد و در دهه 1970 ساخت آن متوقف شد.
با وجود لغو تولید هواپیمای نظامی Mirage G، ساخت آن یک گام ارزشمند در پیشبرد برنامه های خط تولید میراژ بود. می توان گفت که طراحی جنگنده نظامی مدل Mirage F2 برگرفته از طراحی جت سری میراژ، مدل G است. امروزه مدل جت نظامی Mirage G در موزه های هوافضا فرانسه نگهداری میشود.
-
Dassault / Dornier Alpha Jet
این جنگنده نظامی یک پروژه مشترک بین دو شرکت فرانسوی Dassault و آلمانی Dornier است. طراحی این جت به گونه ای بوده که هم به عنوان یک جت جنگنده آموزشی مورد استفاده قرار می گیرد هم جزو هواپیما های نظامی سبک محسوب میشود.
این محصول در اواسط دهه 70 تولید و تاکنون 480 مورد از آن ساخته شده است. علاوه بر نیروی هوایی فرانسه، این جت نظامی در نیروی هوایی پرتغال، تایلند، بلژیک و کامرون نیز در حال خدمت است. در اکثر موارد از این جنگنده به عنوان یک جت آموزشی استفاده میشود.
-
Dassault Étendard IV
یک هواپیمای نظامی تاریخی است که در سال 2000 توسط ارتش فرانسه بازنشسته شد. گفته می شود این هواپیمای نظامی تاریخ های زیادی را به نام خود ثبت کرده است. این جنگنده اولین بار در سال 1950 توسط شرکت هواپیمایی داسو ساخته شد.
Étendard IV به منظور استفاده در حملات نیروی دریایی فرانسه طراحی شد. همچنین این جت نظامی این توانایی را دارد تا به عنوان هواپیمای شناسایی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، این جنگنده نظامی قادر به دستیابی به سرعت مافوق صوت است. این هواپیمای نظامی برای ده ها سال به عنوان عضوی ثابت روی عرشه ناوگان نیروی دریایی فرانسه حضور داشته است.
-
Dassault Ouragan
یکی دیگر از جت های نظامی تاریخی فرانسه است که در این لیست قرار می گیرد. این جت نظامی نخستین بار در سال 1954 مورد استفاده قرار گرفت. اورگان ترکیبی از یک جنگنده و بمب افکن است. خدمات این جنگنده نظامی در نیروی هوایی فرانسه کوتاه مدت بود و چند دهه پس از ساخت اورگان سایر مدل ها جایگزین آن شدند.
هر چند این به این معنی نیست که این جت سابقه خدمات گسترده در نیروی هوایی را نداشته است. نزدیک به 600 فروند از این جنگنده نظامی در نیروی هوایی السالوادور، اسرائیل و هند نیز به کار گرفته شد. همچنین اسرائیل نیز استفاده گسترده ای از این جت نظامی داشته است.
-
Dassault-Breguet Super Étendard
این هواپیمای نظامی نمونه دیگری است که در دهه 1970 در نیروی هوایی فرانسه مورد استفاده قرار گرفت. با وجود خدمات گسترده این جت نظامی در ارتش فرانسه به مدت بیش از 40 سال، در سال 2016 این مدل جنگنده رسما بازنشسته شد.
در این مدت، ارتش فرانسه بارها و بارها از سوپر استاندارد ها در درگیری های خاورمیانه استفاده کرد. به عنوان مثال در پاسخ به حملات تروریستی بیروت در سال 1983، عملیات های نظامی افغانستان پس از حادثه 11 سپتامبر و در طول جنگ های داخلی لیبی از این جنگنده نظامی استفاده شد.
-
Dassault Super Mystère
این جت نظامی از سال 1951 تا 1957 تولید شد. اولین مدل Super Mystères برگرفته از طراحی Ouragan بود. اما تغییر مهم در این مدل جنگنده نظامی، معرفی بال های جدید آن بوده است.
از آنجایی که زمان زیادی طی شد تا نمونه های اولیه Super Mystère ساخته شود، می توان گفت تولید این هواپیمای نظامی، نقطه عطفی در تبدیل شدن Ouragan اولیه به نسل بعدی جت های نظامی بوده است.
-
Dassault Mystère IV
همانطور که از نام آن مشخص است این نوع جت نیز متعلق به خط تولید Mystère است که برای اولین بار در سال 1950 توسعه یافت. تاکنون 411 فروند از این جت نظامی ساخته شده است که اسرائیل یکی از مشتریان این مدل هواپیمای نظامی است.
مستر چهارم در تنش های مرزی میان اسرائیل و مصر مورد استفاده قرار گرفت. از این جت نظامی هم برای ماموریت های هوا به زمین و هم هوا به هوا استفاده میشود. میستر چهارم در برتری هوایی اسرائیل و پیروزی نهایی آن در جنگ شش روزه علیه مصر نقش اساسی داشته است.
-
سیستم مبارزه هوایی Dassault
بیاید تا نگاهی به آینده هواپیماهای جنگنده فرانسوی بیندازیم. در حالی که امروزه بیشتر از مدل های رافائل و میراژ 2000 در نیروی هوایی فرانسه استفاده می شود، سیستم Future Combat Air برای جایگزینی این جت های نظامی با مدل های جدیدتر در سال 2030 تا 2040 طراحی شده است.
جت نظامی در حال ساخت در این سیستم، قرار است نسل ششم از جنگنده های نظامی نیروی هوایی فرانسه باشد. اما همچنان جزئیات زیادی در رابطه با این هواپیمای نظامی در دسترس نیست. اما شواهد نشان می دهد که همچنان همکاری شرکت هواپیمایی داسو با نیروی هوایی فرانسه ادامه خواهد داشت.