تمام هواپیماها به منظور انجام عملیاتی خاص طراحی شده اند، حتی هواپیماهای تجاری و غیر نظامی، اما در این میان می توان گفت که هیچ یک به اندازه جت های خصوصی دارای تنوع در طراحی نیستند. این جت ها بر اساس نیاز و خواسته مشتریان طراحی می شوند.
برخی از آن ها فوق العاده سریع بوده یا می توانند مدت زمان زیادی پرواز کنند یا برخی به اندازه یک کاخ مجلل هستند. هواپیماهای خصوصی در هشت گروه مختلف قرار می گیرند، از جت های بسیار سبک تا هواپیماهای جامبوجت مانند Boeing 747 یا A380 در این دسته قرار می گیرند. در واقع این طبقه بندی بیشتر بر مبنای اندازه جت های خصوصی صورت گرفته است.
در حالی که جت های خصوصی نمادی از وضعیت افراد ثروتمند است، اما در دنیای تجارت از آنها برای افزایش بهره وری و کاهش زمان تلف شده در مسافرت استفاده می شود. فضای داخلی این هواپیماها ساکت و بدون حواس پرتی بوده و محیطی مناسب برای کار در حین پرواز را به وجود می آورد.
اگر شرکتی پروازهای زیادی انجام دهد، ایجاد یک بخش پرواز خصوصی برای آن ها منطقی است. حمل و نقل هوایی شرکت ها به مدیران اجازه می دهد تا سریعتر به مقصد خود برسند. آنها می توانند از فرودگاه های ثانویه که احتمالاً به مقصد نزدیک تر است، استفاده کنند و برنامه هایشان با تاخیر و لغو خطوط هوایی لغو نخواهد شد.
در ایالات متحده آمریکا، بسیاری از این مدل جت شخصی برای ماموریت های ویژه هوایی مورد استفاده قرار می گیرند. مشهورترین نمونه Air Force One است که توسط رئیس جمهور استفاده می شود. نمونه های دیگری نیز وجود دارد که برای جابجایی معاون رئیس جمهور یا سایر مقامات و افسران عالی رتبه مورد استفاده قرار می گیرد. در مقاله مجله خبری و اطلاعات هواپیمایی قصد داریم تا انواع هواپیمای شخصی را معرفی کنیم.
-
جت های بسیار سبک (Very Light Jets)
جت شخصی بسیار سبک، کوچکترین هواپیمای شخصی است که از اواخر سال 1990 وارد بازار شده است. کابین های کوچک آنها فقط چهار یا پنج نفر را در خود جای می دهد، بنابراین این مدل جت برای افرادی که می خواهند از آن برای سفر خود یا به همراه خانواده استفاده کنند، مناسب است.
از این مدل به عنوان تاکسی هوایی برای جابجایی مسافران به صورت سریع از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می شود. صندلی های این نوع جت شخصی نیز مانند سایر هواپیماها بزرگ و راحت است اما فضای کافی برای بلند شدن و حرکت در کابین وجود ندارند.
کابین خلبان صاف و براق و با تمرکز بر سهولت پرواز طراحی شده است. اکثر آنها نیز به فناوری موتور FADEC و کابین خلبان شیشه ای مجهز هستند.
شرکت هایی مانند Cirrus، Piper و Diamond همگی طرح هایی از جت VLJ وارد بازار کرده اند که این اولین حضور این شرکت ها در خصوص تولید جت شخصی است.
برخی دیگر، مانند Eclipse و Honda، تازه وارد حمل و نقل هوایی شده و تمرکز خود را تنها در بازار VLJ قرار داده اند. Embraer و Cessna از دیگر تولیدکنندگان هواپیمای شخصی هستند که VLJ کمتری را برای رقابت تولید کرده اند.
از نمونه های VLJ ها می توان به Eclipse 500/550 ، Honda Jet ، Embraer Phenom 100 ، Cessna Citation Mustang و Cirrus Jet اشاره کرد.
-
جت های کوچک (Small Light Jets)
قبل از وجود VLJ، جت های نوری کوچکی وجود داشت که بیشتر توسط تولید کنندگان اصلی جت تجاری مانند هاوکر، لار جت، داسو فالکون و سسنا ساخته می شدند.
در این مدل جت شخصی برخلاف VLJ ها، امکان جابجایی بین صندلی ها وجود دارند. کابین ها کوچک هستند، بنابراین انتظار کامل ایستادن را نمی توان داشت. آنها معمولاً شش تا هشت نفر را به راحتی در صندلی های تک ردیفه و با فضای زیاد حمل می کنند.
جت های سبک کوچک مانند Hawker 400XP ، Cessna Citation CJ2 و Dassault Falcon 10 از دیدنی های مشترک در فرودگاه های ثانویه در سراسر جهان هستند.
-
جت های سوپر سبک (Super Light Jets)
این جت ها بسته به مدل می توانند بین هشت تا یازده مسافر را حمل کنند. آنها فضای بیشتری برای چمدان و دامنه بهتری نسبت به جت های کوچکتر دارند.
این مدل جت شخصی معمولا برای مسافت های طولانی تر مناسب است. برخی مدل های آن می تواند تا 2000 مایل دریایی پرواز کند. آنها همچنین به اندازه کافی کوچک هستند که بتوانند در فرودگاه های کوچک نیز فرود آیند. به همین دلیل برای پرواز به شهر های کوچک بسیار مناسب هستند.
حتی اگر کابین این مول هواپیمای شخصی آنقدر بزرگ نباشند، اما صندلی های بسیار راحتی در آن جایگذاری شده است. کابین این مدل جت معمولاً مانند سرویس هواپیمایی درجه یک اما بدون حضور سایر مسافران است. نمونه هایی از جت های فوق العاده سبک شامل Gulfstream G100 ، Embraer Phenom 300 و Cessna Citation XLS است.
-
جت های کابین متوسط (Midsize Cabin Jets)
جت های کابین متوسط به اندازه کافی بزرگ هستند که بتوانند بیش از 2،000 مایل دریایی را در هر پرواز طی کنند. به این معنی که می توان از این نوع جت شخصی برای پروازهای بین قاره ای در آمریکای شمالی استفاده کرد.
وجه تمایز دیگر جت هاب کابین متوسط این است که آنها معمولاً توسط یک مهماندار پذیرایی می شوند. دقیقاً مانند مهماندارانی که در هواپیماهای تجاری هستند. این مهمانداران علاوه بر ارائه خدمات پذیرایی، عملکرد های ایمنی را نیز در صورت بروز موارد اورژانسی انجام می دهند.
این جت با وجود داشتن فضای زیاد و امکانات گوناگون هنوز هم می تواند در فرودگاه های کوچکتر با باند های کوتاه تر فرود بیاید. از نمونه جت های کابین متوسط می توان به Gulfstream G150 ، Cessna Citation Latitude و Learjet 60 اشاره کرد.
-
جت های سوپر کابین متوسط (Super Midsize Cabin Jets)
بیشتر مدل های این جت شخصی قادر هستند تا هفت ساعت در هوا پرواز کنند و مسافتی معادل 35000 مایل دریایی را طی نموده و بر فراز اقیانوس ها و قاره ها پرواز کنند. این هواپیماها می توانند به طور متوسط 10 تا 12 نفر مسافر را در خود جای دهند.
این هواپیماهای خصوصی چیزی میان جت های کوچک و جت های سنگین هستند. بیشتر آنها هنگامی تولید شده اند که سازندگان سعی داشته اند تا جت های کوچک را بزرگ تر یا جت های بزرگ را کوچک تر کنند. اما در نهایت به ساخت چنین جت هایی رسیدند که باید گفت موفق هم بوده اند.
نمونه هایی از این جت ها شامل Gulfstream G200 ، Cessna Citation Sovereign و Bombardier Challenger 350 است.
-
جت های سنگین (Heavy Jets)
این جت شخصی می تواند مسافت 4000 مایل دریایی را طی کند. این جت ها برای بالاترین سطح راحتی در پروازهای طولانی مدت طراحی شده اند. آنها می توانند بین ده تا بیست مسافر را حمل کنند و فضای داخلی این جت می تواند بسیار متنوع باشد.
برخی از این جت ها برای جابجایی افراد شرکت های بزرگ با صندلی های و فضای بیشتر و پرواز طولانی تر و سایر موارد برای حمل افراد کمتر اما با تجملات بیشتر مانند میز ناهار خوری و مبل خواب طراحی شده اند. جت های سنگین که معمولاً مشاهده می شود Gulfstream G350 ، Bombardier Challenger 605 و Dassault Falcon 900 هستند.
-
جت های سنگین با قابلیت طی مسافت طولانی (Ultra-Long Range Heavy Jets)
برای افراد بسیار مشهور هیچ انتخابی نمی تواند مناسب تر از G-V باشد. البته شرکت گلف استریم این نام را بازنشسته کرد هنگامی که سری مدل های G500 ، G550 ، G600 ، G650 و G700 جدید برای سال 2020 را معرفی کرد.
این جت های دوربرد برای طی مسافت های روی اقیانوس ها کاربرد دارند. آنها توسط شرکت های چند ملیتی مورد استفاده قرار می گیرند و قادر به گذر بدون توقف از فراز اقیانوس هستند. به عنوان مثال G700 جدید، به راحتی می تواند همانند یک هواپیمای تجاری بزرگ از نیویورک به پکن را بدون نیاز به سوخت گیری طی کند.
اکثر این مدل جت شخصی دوربرد با فضای داخلی بسیار راحت تزئین شده اند. بسیاری از ویژگی های اصلی استراحت مسافران برای پروازهای طولانی مدت را دارند. به گونه ای که مسافران در این جت می توانند پیش از رسیدن به مقصد خود به راحتی استراحت کنند. حتی از آنجایی که از این هواپیمای شخصی برای پرواز های طولانی مدت استفاده می شود، ویژگی ها و امکاناتی برای استراحت خدمه پرواز نیز وجود دارد.
Gulfstream G500 ، G600 ، G550 ، G650 و G700 مشهورترین نمونه از جت های سنگین با برد بسیار زیاد هستند، اما موارد دیگری مانند Dassault Falcon 7X و Bombardier Global 6000 نیز در این گروه وجود دارند.
-
هواپیماهای اجرایی (Executive Airliners)
بسیاری از شرکت های هواپیمایی هستند که هواپیماهای خود را به تبدیل به جت شخصی می کنند و بسیاری از افراد سرشناس نیز این مدل جت شخصی را سفارش می دهند.
به عنوان مثال، دونالد ترامپ صاحب یک 757 است، جان تراولتا بازیگر مشهور هالیوودی یک جت 707 دارد و سلطان برونئی با یک 747 سفارشی پرواز می کند. این به این معنا است که اگر شما پول داشته باشید می توانید حتی بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان یعنی ایرباس A380 را نیز برای خود تبدیل به یک جت شخصی کنید.
Boeing ، Airbus و Embraer برنامه های بازاریابی گسترده ای برای هواپیماهای اجرایی خود دارند. 737 اولین سفارش شرکت هواپیمایی بوئینگ بود. امروزه شما می توانید با هر سلیقه ای جت شخصی خود را از بدنه باریک 737 گرفته تا 777 یا مدل 747 سفارش دهید.
فضای داخلی تمام این جت ها از آنجایی که به صورت سفارشی ساخته می شوند تفاوت بسیار زیادی با یکدیگر دارد. بعضی از آنها حتی دارای سوئیت های جداگانه است که هنگامی که افراد سرشناس به همراه همراهانشان سفر می کنند بتوانند به راحتی در آن استراحت کنند.
BBJ (Boeing Business Jet) اولین نمونه از جت شخصی اجرایی بود، اما اکنون همه مدل های خطوط Boeing ، Airbus و Embraer قابلیت تبدیل شدن به هواپیمای شخصی را دارند.