با وجود ترس مسافران، آینده حمل و نقل هوایی اتوماتیک خواهد بود

در پی سقوط هواپیمای بوئینگ 737 مکس خطوط هواپیمایی اندونزی و اتیوپی، مردم به این موضوع فکر می کنند که چه میزان از سفر هوایی آنها توسط نرم افزار و سیستم های خودکار انجام می شود . این سیستم ها تا چه حد در سقوط هواپیماها نقش دارند.

هواپیماهای مسافربری قدیمی، مانند Beechcraft 1900 که هنوز هم به عنوان هواپیماهای مسافربری کوچک مورد استفاده قرار می گیرند، اغلب سیستم خودکار ندارند. در مقابل، هواپیماهای مدرن تجاری دارای سیستم های خودکار هستند.

سیستم های اتوماتیک می تواند عملکرد خلبانان را تقویت یا حتی جایگزین کند. همچنین می توانند کنترل قدرت موتور و هدایت هواپیما را بر عهده بگیرد. در برخی موارد حتی تکمیل فرآیند فرود را نیز انجام می دهد. بنابراین می توان گفت نقش به سزایی در پرواز بر عهده دارد.

تحقیقات در مورد نقش احتمالی سیستم های اتوماتیک در حادثه پرواز 610 خط هوایی اندونزی در سال 2018 و پرواز 302 خط هوایی اتیوپی در سال 2019 همچنان در حال انجام است. اما صرف نظر از نتیجه این تحقیقات، مردم نمی دانند سیستم های اتوماتیک تا چه میزان به بخش زیادی از هدایت هواپیماها تبدیل شده و همچنین قرار است در سال های آینده استفاده از آن ها افزایش یابد.

در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف استفاده از سیستم های خودکار در وسایل حمل و نقل از جمله هواپیما و میزان تمایل مردم به استفاده از آن ها می پردازیم.

• عوارض جانبی سیستم های بسیار اتوماتیک

یکی از مشکلات مربوط به سیستم های بسیار خودکار در هواپیماها این است که در هنگام وقوع حادثه، خلبان نمی تواند به درستی آنچه را که اتفاق افتاده را پیگیری کند. احتمالا همانند اتفاقی که در سال 2009 برای پرواز 447 خط هوایی فرانسه رخ داد.

این هواپیما در هنگام پرواز از ریودوژانیرو به سمت پاریس در اقیانوس اطلس سقوط کرد. گفته میشود در این سانحه سنسورهای هواپیما با مشکل مواجه شده، در نتیجه باعث خاموش شدن و از کار افتادن خلبان اتوماتیک شد. اما در این مدت خلبان نتوانست بفهمد مشکل از کجاست تا بتواند آن را برطرف کند.

همچنین برخی از کارشناسان بر این باورند که عدم آگاهی خلبان از موقعیت، باعث سقوط هواپیمای پرواز 3407 خط هوایی کولگان در سال 2009 در نیویورک شد. در این حادثه هنگام نزدیک شدن هواپیما به حالت فرود، خلبانان متوجه کاهش سرعت بیش از اندازه هواپیما نشد. بنابراین بار دیگر متوجه نشدن یا دیر متوجه شدن خلبان از موقعیت پیش آمده باعث بروز سانحه شد.

خلبانانی که وقت زیادی را در کابین خلبان هواپیما هایی با سیستم های بسیار خودکار می گذرانند ، ممکن است برخی تیز بینی های خود حین پرواز را از دست بدهند. به عنوان مثال، نیمی از خلبانان ​​هواپیمای تجاری بوئینگ یا ایرباس تنها برای مدت زمان سه تا شش دقیقه از کل پرواز کنترل هواپیما را شخصا به دست دارند. این زمان بیشتر مربوط به هنگام بلند شدن تا ارتفاع 1500 پا و نشستن هواپیما است.

• پشتیبانی صنعت از سیستم های اتوماتیک

شرکت های هواپیمایی و سازندگان معتقدند، کاهش تعداد خلبان در کابین یا از بین بردن کامل آن می تواند باعث صرفه جویی در هزینه ها و همچنین کاهش کمبود خلبان واجد شرایط وکارآمد شود.

طراحی مجدد بخش جلویی هواپیما به صورت کاملا آیرودینامیکی باعث می شود تا دیگر نیازی به کابین خلبان نباشد. در نتیجه می توان از این فضا برای بخش دیگری از هواپیما استفاده کرد. این موضوع نیز به نوبه خود می تواند صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.

چندین شرکت از جمله آمازون و یو پی اس در حال ساخت هواپیماهای کاملاً اتوماتیک هستند. در حال حاضر هدف این است تا از این هواپیما به منظور حمل و نقل باری استفاده شود. شرکت های هواپیمایی بوئینگ و ایرباس نیز در حال طراحی تاکسی های هوایی خود هستند.

این تاکسی ها برای پروازهایی در حدود 30 دقیقه و حمل بین دو تا چهار مسافر طراحی شده اند. نمونه های اولیه آن نیز آزمایش شده است. شرکتی به نام Volocopter از سال 2016 تاکسی های هوایی اتوماتیک را در آلمان آزمایش می کند. این شرکت قصد دارد، پروازهای آزمایشی را امسال در سنگاپور نیز انجام دهد.

• تمایل مسافران برای پرواز با هواپیماهای اتوماتیک

مهم نیست که پیشرفت صنعت تا کجا جلو خواهد رفت. کلید موفقیت پرواز با هواپیماهای اتوماتیک در دست مردم خواهد بود و اینکه تا چه میزان تمایل دارند تا سفر خود را به این شیوه انجام دهند. به همین جهت برخی از محققان، تحقیقاتی را در این زمینه انجام دادند، تا بفهمند میزان تمایل افراد برای پرواز با هواپیماهای اتوماتیک چقدر است.

بیشتر نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که اکثر افراد نمی دانند در حال حاضر میزان استفاده از سیستم های اتوماتیک تا چه حد است. آن ها تصور می کنند نقش خلبانان در حین پرواز بیشتر از آن چیزی است که در حال حاضر انجام می دهند.

در مطالعه‌ای که در سال 2014 انجام شد، تمایل اکثر مردم، بیشتر به پرواز با هواپیمایی است که خلبان انسانی نیز در آن حضور داشته باشد و تمایل کمتری به پرواز با هواپیمای کاملا اتوماتیک یاکنترل از راه دور دارند.

• چقدر حاضر هستید با یک نوع خلبان خاص پرواز کنید؟

نظر سنجی ها نشان داده است، برخی از مسافران مایل به پرواز با هواپیماهای اتوماتیک هستند. در یک مطالعه گسترده در سال 2018، در حدود 30 درصد از مسافران ایالات متحده اعلام کردند که تمایل دارند تا با هواپیماهای خودکار پرواز کنند.

این افراد پرواز با هواپیماهای اتوماتیک را یک فعالیت سرگرم کننده می دانند. همچنین افرادی که موافق با خودکار شدن هواپیماها هستند، تمایل به استفاده از تاکسی های اتوماتیک نیز دارند. با این وجود، همچنان بسیاری از مردم آماده انجام پروازهای تجاری با هواپیماهای کاملا خودکار نیستند. تقریبا 60 درصد از مسافران در این مطالعه بیان کردند که حاضر نیستند تا با هواپیمای کاملا اتوماتیک پرواز کنند.

اما بسیاری از محققان معتقدند، عدم دانش در رابطه با سیستم های اتوماتیک باعث بروز چنین ذهنیتی در مردم شده است. اگر عموم مردم در مورد مزایای اتوماتیک شدن هواپیماها از قبیل سیستم های هشدار خودکار بسیار مطمئن، برای جلوگیری از برخورد یا سقوط بیشتر بدانند، احساس بهتری در طول پرواز خواهند داشت.

• آنچه در آینده دنبال خواهد شد

سیستم های اتوماتیک از بین نمی روند، بلکه در آینده به میزان بیشتری در کابین خلبان مورد استفاده قرار می گیرند. انتظار می رود تا چند دهه آینده استفاده از سیستم های تمام خودکار به امری عادی تبدیل شود. با وجود تصادفاتی که ناشی از خطای انسانی بوده، به طور کلی صنعت هوانوردی معتقد است که خودکار بودن سیستم های هواپیما در آینده برای مسافران ایمن تر خواهد بود.

تاکنون خطای انسانی شایع ترین علت تصادفات هوایی بوده است. احتمال بروز اشتباه مشابه در انسان وجود دارد. همچنین آن ها در صورت بروز مشکل در استفاده از سیستم های خودکار دچار مشکل می شوند. در حالی که سیستم های اتوماتیک می توانند برنامه ریزی شوند تا از بروز دوباره اشتباه جلوگیری کنند.

از آنجایی که ساخت هواپیماهای تجاری بزرگ نیاز به هزینه و زمان بیشتری دارد. پیش بینی میشود که سیستم این هواپیماها در مقایسه با هواپیماهای کوچک دیرتر به صورت تمام اتوماتیک درآیند.

درست است که مهندسی و فناوری در زمینه اتوماتیک شدن حمل و نقل هوایی با سرعت بسیاری زیادی در حال توسعه و پیشروی است، اما تمامی شرکت ها می بایست پیش از استفاده از این سیستم های خودکار ارزیابی کاملی از ایمنی، اقتصادی، مزایا و خطرات احتمالی آن داشته باشند.