پرواز در نزدیکی آتشفشان ها

آتشفشان کوه آگونگ در بالی اندونزی، از نوامبر سال 2017 به طور متناوب در حال فوران است. این آتشفشان در ماه گذشته شش بار فوران کرده و منجر به لغو و تاخیر برخی پروازها در فرودگاه بین المللی Ngurah Rai بالی شده است.

چنین فعالیت آتشفشانی مداوم اما پراکنده یک چالش برای مدیریت بحران محلی است. اما یک مسئله مهم برای خطوط هوایی نیز محسوب می شود. مسئله ای که خط هوایی کانتاس و سایر شرکت های هواپیمایی به فکر پیدا کردن راه حلی برای آن هستند.

کاپیتان مایک گالوین، رئیس عملیات ناوگان در کانتاس استرالیا، بیان نمود که خاکستر آتشفشانی موجود در هوا نگرانی خطوط هوایی است.

وی افزود: “مسئله اصلی خاکستر آتشفشانی برای هواپیماها، ورود خاکستر به توربین های موتور و مسدود شدن سنسورهایی است که سرعت و ارتفاع هوا را اندازه گیری می کنند. این می تواند منجر به اختلاف اطلاعات پرواز برای هر خلبان شود. ” به همین جهت خلبانان خط هوایی Qantas در طول آموزش با شبیه ساز آموزشی با چنین شرایطی آشنایی پیدا می کنند.

اما مشکلات دیگری که در خصوص فعال شدن آتشفشان وجود دارد، مشکلات اضافی ناشی از کاهش دید به دلیل عدم وجود بادگیرها و آلودگی هوا در داخل کابین است. در حال حاضر صنعت هواپیمایی سیاست “پرواز” را برای هر گونه خاکستر آتشفشانی قابل رویت یا قابل مشاهده اتخاذ می کند. گالوین گفت: “تولیدکنندگان موتور و هواپیما هیچ گونه سطح تحمل خاکستری را برای پرواز تایید نمی کنند.”

• خاکستر، مشکل جدی هواپیماها

کوه آتشفشانی آگونگ آخرین نمونه آتشفشانی است که پروازها را در اندونزی و سایر کشورها قطع می کند. در آوریل 2010، فوران آتشفشان Eyjafjallajökull در ایسلند باعث شد تا چندین روز در ترافیک هوایی اروپا اختلال ایجاد شود و خسارت وارد شده به صنعت حمل و نقل هوایی برای هر روز 250 میلیون دلار تخمین زده شود.

خاکستر آتشفشانی از شیشه آتشفشانی، بلورها و سایر قطعات سنگی به ابعاد کمتر از 2 میلی متر تشکیل شده است. خاکستر حاصل از فوران های انفجاری می تواند به استراتوسفر برسد یعنی 10-20 کیلومتری بالای آتشفشان، که در محدوده پروازهای تجاری قرار می گیرد و با وزش باد تا هزاران کیلومتر دورتر هم پراکنده می شود.

فوران کوه گالونگگونگ در جاوا اندونزی نیز در سال 1982، تأثیر بالقوه خاکستر آتشفشانی را در پرواز هواپیماها نشان داد. پرواز BA009 از مسیر کوالالامپور به پورت، با خاکسترهای موجود در هوا مواجه شد که به موجب آن دودهای گوگردی وارد کابین و خرابی هر چهار موتور شد. هر چند، خوشبختانه حادثه مرگباری به همراه نداشت و هواپیما توانست سالم فرود آید.

• تماشای خاکستر آتشفشانی در آسمان

به دنبال چندین برخورد هوایی با خاکسترهای آتشفشانی در دهه 1980، سازمان بین المللی هواپیمایی با همکاری سازمان هواشناسی جهانی، 9 مرکز مشاوره خاکستر آتشفشانی را (VAAC)، در آنجورینگ، بوینس آیرس، داروین، لندن، مونترال، توکیو، تولوز، واشنگتن و ولینگتون تاسیس کردند.

نقش VAAC ها ارائه مشاوره به صنعت هواپیمایی در مورد مکان و حرکت خاکستر آتشفشانی در منطقه آنها است. VAAC ها اطلاعات منتشر شده از رصدخانه های محلی آتشفشان، تصاویر ماهواره ای، اطلاعات موجود وب کم های آتشفشان، گزارش های آزمایشی و اخبار آنلاین را جمع آوری می کنند.

VAAC ها مدل های مفصلی را برای فوران آتشفشان ها ایجاد می کنند و تصاویر را به شکل چند ضلعی (“چند ضلعی خاکستر”) نشان می دهند که هوای فعلی تحت تاثیر خاکستر را نشان می دهد و جایی که پیش بینی می شود خاکستر در طی چند ساعت آینده به سمت آن حرکت می کند. بر این اساس پایگاه VAAC داروین مناطق آتشفشانی اندونزی، پاپوآ گینه نو و جنوب فیلیپین را در بر می گیرد.

• چگونه خطوط هوایی ریسک پرواز را مدیریت می کنند

مایک گالوین خلبان خط هوایی Qantas گفت تصمیمات ایمنی را براساس اطلاعاتی كه تیم وی با استفاده از همه منابع موجود جمع آوری کرده، اتخاذ می کند. همچنین گالوین در مورد کوه بالی و آگونگ بیان نمود: زمان بندی یک جنبه مهم در این روند است.

وی افزود: “در استرالیا ممکن است 5-6 ساعت از خاکستر اندونزی فاصله داشته باشیم، بنابراین باید چند ساعت قبل از پرواز هواپیما تصمیم بگیریم.”گالوین همچنین با VAAC های داروین و توکیو از نزدیک همکاری می کند.

وی گفت: “اما ما تیم هوایی خود را نیز داریم كه در حال تغییر هستند و از سایر منابع مانند تصاویر ماهواره ای از ماهواره ژاپنی Himawari نیز استفاده می کنند.” به این ترتیب اگر چند ضلعی خاکستر در فرودگاه مقصد یا مسیر نزدیک به آن قرار داشته باشد، هواپیما فرود نمی آید.

• علم چگونه کمک می کند؟

از زمان فوران آتشفشان ایسلند، تحقیقات زیادی در مورد تاثیر خاکستر آتشفشانی روی موتورهای هواپیما و میزان تحمل خاکستر در آنها انجام شده است.

اگرچه ممکن است موتورها غلظت کم خاکستر را تحمل کنند، اما کارشناسان هنوز نمی دانند حد مجاز خاکستر که یک موتور خاص در برابر آن مقاومت می کند چه میزان است. برای تعیین این موضوع تحقیقات بیشتری لازم است.

گالوین گفت: “علم همچنین می تواند با ارزیابی بهتر غلظت خاکستر در ارتفاعات مختلف مانند 20،000 و 30،000 فوت به صنعت حمل و نقل هوایی کمک کند.”

در طولانی مدت، علم می تواند به خطوط هوایی کمک کند تا در مورد خطرات خاکستر آتشفشانی و خطرات مربوط به مناطق خاص اطلاعات بیشتری کسب کنند. برای منطقه آسیا و اقیانوسیه، فواصل متوسط ​​عود برای هر فوران آتشفشانی محاسبه شده است که این امر با استفاده از شاخص انفجار آتشفشانی (VEI) امکان پذیر بوده است.

حال سوال این است که با توجه به تمام موارد گفته شده صنعت هوانوردی تا چه حد آماده است؟ و به طور کلی کشورها، برای مقابله با فوران های بزرگ آتشفشانی، مانند Tambora در اندونزی در سال 1815، که ساعت ها 175 کیلومتر مکعب از مواد آتشفشانی به شکل پراکنده فوران کردند، تا چه میزان آمادگی دارند؟

تحقیقات علمی اخیر در مورد کوه آگونگ نشان می دهد که سنگ مذابی (ماگما) که از آتشفشان آگونگ خارج می شود، ممکن است به آتشفشان همجوار، یعنی Batur وصل شود. اتصال ماگما آن ها می تواند فوران های مشترک Agung و Batur را در سال 1963 توضیح دهد که ممکن است یک خطر آتشفشانی بزرگ دیگر برای بالی اندونزی باشد.