هواپیماها اغلب چند بار مورد اصابت رعد و برق قرار می گیرند؟

باور کنید یا نه، اما هواپیماها به دفعات بیشتر از آن چیزی که شما انتظار دارید با رعد و برق برخورد می کنند. با وجود 8000 تا 20،000 هواپیمایی که در هر لحظه در هوا در حال پرواز هستند، چه میزان شانس برخورد هواپیمای شما با رعد و برق وجود دارد؟ مهمتر از همه، آیا این یک تهدید برای امنیت سفر شما محسوب می شود؟

طبق گفته NTS Lightning Technologies Inc.، شرکت طراحی کننده فناوری های محافظت کننده از هواپیما در برابر رعد و برق، میانگین اصابت رعد و برق به هواپیماها اندکی بیش از یک بار در سال است. آمارهای دیگر، از طرف اداره هواپیمایی هوانوردی فدرال (FAA)، نشان می دهد كه احتمالاً یك هواپیما در هر 1000 ساعت پرواز یکبار با صاعقه برخورد می کند. وقتی میانگین طول پروازها و سفرها را در هر سال تقسیم می کنید، این تقریباً یک بار صاعقه در سال برای هر هواپیما است.

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که سفرهای زیادی با هواپیما انجام می دهید، قطعا تاخیر یا لغو پرواز را به دلیل شرایط نامناسب آب و هوایی تجربه کرده اید. FAA دستورالعمل های دقیقی در رابطه با برخاستن هواپیما در هنگام وقوع طوفان یا رعد و برق در آسمان دارد.

یکی از دلایلی که هواپیماها به هنگام بروز طوفان یا رعد و برق از زمین بلند نمی شوند حفظ ایمنی مردم روی زمین به خصوص در برج کنترل ترافیک هوایی است.

اگر چه بیشتر صاعقه ها ملایم بوده، با این وجود هواپیما تخلیه الکتریکی بین ابرهای یونیزه شده را انجام می دهد. اما اغلب شما نمی توانید به جز آشفتگی احتمالی از طریق یک ابر، اثرات این تخلیه الکتریسیته ساکن را احساس کنید.

• چگونه هواپیماها از حملات صاعقه محافظت می شوند؟

از آنجایی که هواپیماها از جنس آلومینیوم و فیبر کربن بوده، بنابراین رسانای طبیعی الکتریسیته هستند. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است یک هواپیما با رعد و برق برخورد کند، اما از زمان آغاز حمل و نقل هوایی، مهندسان روش هایی را برای ایمن نگه داشتن خلبانان و مسافران در هنگام برخورد با صاعقه طراحی کرده اند.

هواپیماها رسانای عالی الکتریسیته هستند. مشابه ایمن بودن در در اتومبیل در هنگام برخورد رعد و برق، هواپیما نیز با آلومینیوم یا فیبر کربن محصور شده است و این باعث می شود الکتریسیته در اطراف پوسته بیرونی هواپیما تردد کند و از کابین خارج شود. اگر به بال هواپیما نیز نگاه کنید، حتی میله های برقگیری را خواهید دید که به منظور محافظت از هواپیما در صورت برخورد صاعقه قرار داده شده است.

مهندسی ایمن نگه داشتن هواپیماها در برابر صاعقه امری بسیار ضروری است و کل صنعت آن برای انجام این ماموریت ایجاد شده است. به عنوان مثال، شرکت NTS Lightning Technologies در پیتزفیلد، ماساچوست سال هاست که با بوئینگ و ناسا همکاری می کند و مدل ها و فناوری های جدیدی را برای ایمن نگه داشتن هواپیماها به وجود آورده است.

مهندسان پس از مطالعه اعتصابات رعد و برق، دریافتند که به احتمال بسیار زیاد صاعقه به دماغه هواپیما یا نوک بال برخورد می کند. به همین جهت بدنه هواپیماها را به گونه ای طراحی کرده اند که کاملاً با آلومینیوم و فیبر کربن محصور شده باشد و جریان الکتریکی را به سمت دم هواپیما هدایت کرده و از آنجا خارج سازد. به این ترتیب هیچ آسیبی به سرنشینان درون کابین هواپیما نمی رسد.

• آیا تاکنون اصابت رعد و برق منجر به سانحه هوایی شده است؟

متاسفانه جواب این سوال بله است. با این حال، توجه به این نکته مهم است که آخرین هواپیمای تجاری که تاکنون به دلیل برخورد شدید صاعقه سقوط کرده، در سال 1963 دچار این سانحه شده است. در سال 1963، هواپیمای خط هوایی Pan American Boeing 707 با رعد و برق برخورد می کند که در نتیجه این اصابت، مخزن سوخت هواپیما دچار آتش سوزی شده و به دنبال آن انفجار رخ می دهد.

در حالی که تخمین چنین حادثه ای بسیار ناچیز بود، مهندسین حادثه، هیئت مدیره ایمنی حمل و نقل ملی و FAA تلاش بسیاری کردند تا اطمینان حاصل کنند که چنین حادثه ای دیگر رخ نخواهد داد. در نتیجه، FAA مقررات ایمنی قابل توجهی را به منظور جلوگیری از حوادث مشابه وضع کرد.

از جمله این قوانین، کنترل های جامع تر در مورد سیم کشی برقی و بدنه هواپیماها به دستور FAA بود تا جریان الکتریسیته بتواند از طریق بخش بیرونی هواپیما کنترل شود. این مقررات ایمنی همچنین آزمایشات جامع مخازن سوخت را نیز شامل شد تا اطمینان حاصل گردد که حتی کوچکترین جرقه نمی تواند باعث انفجار شود.پ

به این ترتیب با درس هایی که مهندسان از سانحه سال 1963 در اثر برخورد صاعقه با هواپیما گرفتند، باعث شد تا دیگر در طی 55 سال گذشته هیچ هواپیمای تجاری به این دلیل دچار حادثه یا سقوط نشود.

• هواپیماها با وجود برخورد صاعقه، ایمن می مانند

مهندسی در زمینه برخورد صاعقه با هواپیماها همچنان در حال پیشرفت است تا هواپیماها را از برخورد صاعقه ایمن نگه دارد. دروس آموخته شده از تصادف رخ داده در سال 1963 و کارهایی که در NTS Lightning Technologies انجام شده است، این اطمینان را ایجاد کرده که همچنان سفر هوایی ایمن ترین راه برای سفر است.

طبق گزارش To70، در سال 2019 شانس حضور در یک حادثه مرگبار در یک هواپیما 0.18 در 1 میلیون پرواز خواهد بود. این آمار همچنان در حال پیشرفت است تا احتمال از دست دادن جان در اثر سقوط هواپیما به یک در یک میلیارد برسد.

• سفر هوایی بسیار بی خطر است

باید گفت که تلاطم ناشی از هوای طوفانی در سفر هوایی خطر بیشتری در مقایسه با برخورد صاعقه با هواپیمای شما خواهد داشت. هر چند، این بدان معنا نیست که تلاطم هوا باعث سقوط هواپیما خواهد شد. آخرین حادثه در این خصوص در سال 1966 رخ داد.

بلکه به این دلیل است که تلاطم هوا باعث بروز تکان هایی در هواپیما شده که به دنبال آن اگر در راهرو باشید ممکن است بیفتید یا باعث افتادن وسایل شما شود. به همین دلیل است که در چنین مواقعی از شما خواسته می شود تا کمربند ایمنی خود را ببندید.

بنابراین، علم، مهندسی و مقررات فدرال همه با هم اطمینان حاصل می کنند که سفر با هواپیما یکی از ایمن ترین راه های مسافرت باشد. به همین جهت در هنگام طراحی هواپیما از مدل هایی با قرارگیری تحت سخت ترین شرایط استفاده می کنند. شرایطی که در بدترین حالت در آسمان با آن مواجه نخواهید شد.

هنگامی که به میلیارد ها پرواز که در طی 55 سال گذشته با صاعقه برخورد کرده اند و به سلامت سفر خود را به پایان رسانده اند فکر کنید، اطمینان خاطر شما از سفر با هواپیما در چنین شرایط بیشتر خواهد شد.

همچنین اطمینان داشته باشید که علوم مربوط به هواشناسی نیز بهبود یافته و الگوهای هواشناسی پرواز با سرعت بیشتری قابل تغییر و پیش بینی است و خلبانان و برج مراقبت می توانند به موقع از تغییرات ناگهانی جوی آگاه شوند. با این وجود که امروزه هواپیماها به راحتی قادر هستند تا در هوای طوفانی و دارای رعد و برق با خیال راحت پرواز کنند.

بنابراین بار دیگر که در حال پرواز بودید و خود را نگران از برخورد صاعقه با هواپیما دیدید، به یاد داشته باشید که شما می توانید به علم و مهندسی پرواز اعتماد کنید. هنگامی که اینگونه فکر کنید تنها کافی است، توصیه های کاپیتان را انجام دهید، بنشینید، استراحت کنید و از پرواز خود لذت ببرید.